بازاريابی خدمات ليزينگ

فصلنامه 7

بازاريابی خدمات ليزينگ

عرصه رقابت كنونی، بنگاه‌های اقتصادی را بر آن داشته است كه برای كسب سهم حداكثری بازار، در كنار راهكارهای نوین افزایش تولید و فروش محصولات و خدمات (مانند TQM و EFQM)، تأكید فوق‌العاده‌ای نیز بر عوامل بازایابی و مشتری‌مداری داشته باشند. علاوه بر این، بدنبال به‌كارگیری روش‌های بهره‌وری و پیشرفت فناوری‌های نوین تولید و بروز چالش افزایش تقاضا برای محصولات، بنگاه‏های اقتصادی را بر آن داشته تا از روش‏های نو در تأمین منابع استفاده كنند و بتوانند از این طریق كالا‌های خود را به صورت‌های اعتباری، لیزینگ و یا روش‌های مشابه مانند اجاره به شرط تملیك به فروش برسانند. لیزینگ بر پایه همكاری سازمان‌های تولید‌كننده و سازمان‌های مالی و اعتباری استوار است. به طوری‏كه، با پیچیده شدن محیط و لزوم پاسخگویی به نیازهای فزاینده مشتریان، ضرورت به‌کارگیری بازاریابی در شرکت‏های لیزینگ را در پی خواهد داشت. البته حرکت به سمت بازاریابی، متأثر از شدت رقابت و پیچیدگی محیط بازاریابی و عاملی اساسی ‏تر یعنی نیاز به بقا، رشد و حفظ سودآوری است. در این میان نباید از یاد برد که بازاریابی، نتیجه فعالیت‏های تیم کاری یک شرکت است و ایجاد نگرش بازاریابی در مؤسسات لیزینگ به لحاظ ماهیت محصول ارائه شده و همچنین درگیر بودن آنها با مسائل مالی و با توجه به شرایط پیچیده اقتصادی حاكم امری حیاتی است.

مروری مختصر بر لیزینگ

ساختار فروش و بازاریابی در سیستم لیزینگ مبتنی بر همكاری تنگاتنگ سازمان‌های تولید‌كننده و سازمان‌های پولی و مالی است كه براساس ساختار بازار همكاری‌های مكمل خود را در یك چارچوب قانونی و مدون تعیین كرده و خدماتی جدید را به افراد خواهان چنین خدماتی ارائه می‌دهند.

تقاضای روزافزون برای لیزینگ باعث به وجود آمدن صنعتی با درآمد سالانه بیش از 900میلیارد دلار شده است. نفوذ لیزینگ در بازار كشور‌های توسعه یافته هر ساله رشد كمی‌بیشتری را نشان می‌دهد به طوری كه در برخی از ساختار‌های اقتصادی توسعه‏ یافته سهم لیزینگ بیش از 40درصد كل ساختار سرمایه است.[1]

لیزینگ نوع خاصی از عملیات مالی است كه بهترین معادل فارسی آن اجاره اعتباری است. در این عملیات خاص مالی نوعی قرارداد با توافق دو یا چند نفر شامل اشخاص حقیقی یا حقوقی به منظور بهره‌برداری از عین یا منفعت كالای سرمایه‌ای یا مصرفی با دوام كه از قابلیت اجاره برخوردار باشند منعقد می‌شود. بنابراین می‌توان جمع‌بندی كرد كه روش لیزینگ: مجموعه‌ای از مبادلات اقتصادی مشتمل بر خرید، اجاره و در نهایت فروش یا تملیك را در بر می‌گیرد. این قرارداد بین شركت لیزینگ به عنوان مالك یا موجر و متقاضی یا استفاده‌كننده از تسهیلات به عنوان مستأجر منعقد می‌شود.

بر اساس قرارداد لیزینگ موجر كالای مورد نیاز مستأجر را با استفاده از منابع مالی خود از فروشنده یا تولیدكننده تأمین كرده و مورد اجاره را برای مدت تعیین شده در قرارداد (مدت بازپرداخت تسهیلات) به صورت اجاره در اختیار مستأجر قرار می‌دهد. البته مستأجر اختیار دارد در پایان مدت قرارداد و پس از تسویه مورد اجاره را تملك نموده و یا به موجر مسترد كند. چنانچه مستأجر در پایان مدت قرارداد خواستار تملك مورد اجاره باشد باید مبلغی را كه در ابتدای دوره با توجه به استهلاك و عمر مفید مورد اجاره به عنوان قیمت فروش یا باقیمانده یا ارزش اسقاط مورد اجاره تعیین گردیده است را به موجر پرداخت نمایند كه در كشور ما در مورد خودرو این ارزش معادل صفر محاسبه می‌شود.

به‏ طور خلاصه، می‌توان بیان نمود كه لیزینگ فراهم آوردن شرایط تسهیلات اجاره از سوی موجر است كه طی آن حق بهره‏ برداری و یا مالكیت محصول یا كالای سرمایه‌ای و با دوام در ازای دریافت اجاره و تحت شروط توافق شده‌ای در طی دوره اجاره (در مواردی كه حق استفاده به مستأجر واگذار می‌شود) یا پایان دوره اجاره (در مواردی كه حق مالكیت انتقال می‌یابد) به مستأجر واگذار می‌گردد كه در صورت انتقال مالكیت به آن اجاره به شرط تملیك می‌گویند.

یكی از روش‏های لیزینگ، لیزینگ عملیاتی است که براساس آن، قرارداد با مستأجر (متقاضی) صرفاً به قصد بهره ‏برداری و برخورداری از حق انتفاع کالای مورد اجاره منعقد شده و در پایان مدت قرارداد، مورد اجاره عیناً به موجر مسترد می‏گردد. البته لیزینگ عملیاتی مرحله بعدی پس از لیزینگ مالی و سرمایه‏ای است و به لحاظ نحوه عملیات از لیزینگ مالی و سرمایه ‏ای پیچیده ‏تر است. در این نوع لیزینگ، معمولاً 100درصد بهای مورد اجاره توسط موجر تأمین می‏شود. در لیزینگ عملیاتی مدت زمان مورد توافق کوتاه‏تر از عمر مفید محصول است و این امکان وجود دارد که تجهیزات و وسایل یاد شده یکبار و یا بیشتر به اجاره‏ کنندگان متفاوت اجاره داده شوند. در لیزینگ عملیاتی مستأجر این اختیار را دارد که مورد اجاره را تملک کرده و یا به موجر مسترد نماید، در حالی‏که در لیزینگ ساده مالی مورد اجاره به مستأجر واگذار می‏شود.

بازاریابی و بازاریابی خدمات

تعاریف بازایابی:

– تعریف انجمن بازاریابی آمریكا: انجام فعالیت‏های تجاری به‏ گونه‏ ای كه كالاها و خدمات از تولیدكننده به مصرف‏ كننده یا كاربر جریان پیدا كند.

– تعریف لغت‏نامه آكسفورد: فعالیت‏های مربوط به تولید، تبلیغ و فروش كالاهای یك شركت به بهترین وجه ممكن.[10]

– فیلیپ كاتلر: مجموعه‏ای از فعالیت‏های انسانی- اقتصادی هدایت‏ شده در جهت ارضای نیازها و خواسته‏ های افراد جامعه از طریق فرایند مبادله بازاریابی نامیده می‏شود. [4]

پس، بازاریابی فرایندی مدیریتی- اجتماعی است كه به وسیله آن افراد و گروه‏ها از طریق تولید و مبادله كالا و یا خدمات با یكدیگر به امر تأمین نیازها و خواسته‏ ها اقدام می‏كنند. همان‏طور که در تعاریف یاد شده مشاهده می‏گردد، هیچ‏گونه تفکیکی بین بازاریابی کالا و خدمات لحاظ نشده است. تعریف خدمت، به‌دلیل تنوّع آن، همواره کار سختی بوده است. آنچه موضوع را پیچیده‌تر می‌کند، این است که اغلب، به‌دلیل غیر محسوس بودن بسیاری از داده‌ها و ستاده‌ها در فرایند خدمت‏ رسانی، درک کردن روشی که خدمت در آن ایجاد و به مشتریان عرضه می‌شود، دشوار است. اکثر مردم برای تعریف تولید یا کشاورزی، مشکل چندانی ندارند، ولی برای تعریف خدمت دچار مشکل هستند.[3] خدمت، فرآیندی است که در تعاملات بین مشتریان و کارکنان، منابع فیزیکی، کالاها و یا سیستم‌های ارائه‌کننده خدمت، روی می‌دهد تا راه‌حلی برای مسائل مشتریان باشد.[1] اما در مورد بازاریابی خدمات سه نوع تفکر قابل تقسیم‏بندی است:

– تفكر اول: بازاریابی خدمات به‏ جهت ماهیت اصلی‏ اش موضوع ویژه‏ ای است و بیشتر امور بازاریابی عادی بصورت مستقیم درآن قابل بكارگیری نیست.

– تفكر دوم: بازاریابی خدمات جدای از اصول اساسی بازاریابی، در بخش وسیعی از یك صنعت با ویژگی‏های خاص تعیین می‏گردد. از این‏رو، بخش محدودی از بازاریابی خدمات و بازاریابی كالاها مشترک بوده و عمومیت دادن آن امكان‏پذیر نیست.

– تفكر سوم: بازاریابی خدمات صرفاً یك كاربرد از اصول اساسی بازاریابی است و نه یك موضوع متمایز.

ماحصل بحث اینکه، ارائه و مصرف خدمات بخش بزرگی از فعالیت‏های بشری را به خود اختصاص داده و روز به روز بر اهمیت و ارزش آن افزوده می‏شود. لذا لازم است با تجزیه و تحلیل نظرات ارائه شده ضمن ارائه تعریف عملیاتی از خدمت، مفاهیم بازاریابی را برای آن تبیین نموده و بسط داد. با این رویکرد، خدمت عبارت است از: كار و عملی كه به وسیله ‏یك طرف به طرف مقابل عرضه می‏شود، و خدمات، نوعی فعالیت اقتصادی است كه با پیامد ایجاد تغییر مورد نظر دریافت ‏كننده‏ی خدمت در مكان‏ها و زمان‏های خاص برای مشتریان ایجاد ارزش می‏كند و منافعی را محیا می‏سازند.

اما شرایط و ویژگی‏های خاص خدمات چیست که می‏بایست از کالا جدا شده و نگاه جدیدی بدان داشت؟ آیا این ویژگی‏ها آن قدر مؤثر و مهم است که اهیمت ندادن به آنها ما را با خطا مواجه می‏کند؟ در ادامه ویژگی‏های منحصر به‏فرد خدمات مورد بررسی بیشتر قرار خواهد گرفت.

 

ویژگی‏های منحصر به فرد خدمات:

ویژگی

خصوصیات

اقدامات

چالش بازاریاب

1- غیر ملموس بودن

–      دشواری در ارزیابی

–      ناتوانی در ارائه نمونه

–      نگرانی و تردید

–      ناآشنایی با تمایزها

–      محسوس کردن خدمت

–      خدمات مجانی به تصمیم‏گیرندگان اصلی

–      ارجاع دادن به مشتریان گذشته

–      تبلیغات درست و مؤثر

–      مشتری محصول ملموسی برای ادعای مالكیت بر آن در دست ندارد.

–      عملكرد را نمی‏توان از نظر فیزیكی بررسی یا ارزیابی كرد.

–      قیمت‏گذاری و درك مشتری از قیمت‏گذاری مشكل است.

2- غیر قابل تفكیك بودن

–      همزمانی تولید و مصرف

–    عدم تفكیك خدمت و ارائه‏دهنده خدمت

–      درگیر بودن و نقش داشتن سایر مشتریان

–      بهبود در گزینش كاركنان

–      بهبود روابط انسانی

–      جلوگیری از برخورد مشتریان

–      چگونه زمان انتظار مشتری را به حداقل برساند.

–      چگونه زمان انتظار را برای مشتری مطلوب و آسان سازد.

–      چگونه مشتری را با توجه به شرایط موجود راضی كند.

3- غیر همگن بودن (متغیر بودن)

–      دشواری استاندارد كردن

–      دشواری كنترل كیفیت

–      ارتباط كیفیت با عوامل محیطی

–      دقت در مدیریت منابع انسانی

–      بكارگیری تجهیزات مناسب و جدید

–      آموزش مستمر و همگانی

–      حضور مشتری در مكان انجام خدمت و شرایط كاری ارائه‏دهنده خدمت بر سبك انجام خدمت تأثیرگذار است.

–      قیمت و بهای تمام شده خدمت از ارائه‏دهنده‏ای به ارائه‏دهنده دیگر متفاوت است.

4- غیر قابل ذخیره بودن

–      خدمت قابل نگهداری نیست.

مدیریت تقاضا و عرضه شامل:

–      ایجاد انگیزه مصرف در شرایط غیرفصلی

–      قیمت‏ گذاری متفاوت

–      سیستم رزرو كردن

–      چند مهارتی كردن كاركنان

–      برنامه‏ریزی برای بهترین و بیشترین استفاده از تجهیزات

–      ارائه خدمات مطلوب در ساعات اوج كاری

 

آمیخته‏ های بازاریابی خدمات

بحث آمیخته بازاریابی خدمات ممکن است ارتباط چندانی با ویژگی‏های یاد شده در قبل نداشته باشد ولی به علت آنکه وسیله ایجاد تمایز بین بازاریابی کالا، خدمات است بدان پرداخته می‏شود. عناصرآمیخته بازاریابی خدمات عبارت است از:

1- محصول یا خدمت

2- قیمت خدمات

3- محل فروش یا ارائه خدمات (توزیع)

4- ترویج و توسعه خدمات

5- کارکنان (ارائه‏دهنده خدمت)

6- امکانات و دارایی‏های فیزیکی

7- مدیریت فرآیند

8- مدیریت بهره‏ وری

 

ضرورت توجه به بازاریابی در شرکت‏های لیزینگ

تحقیقات نشان می‏دهند که هزینه جذب مشتریان جدید 5 برابر هزینه حفظ مشتریان کنونی است. شرکت‏ها دریافته‏اند که از دست دادن یک مشتری چیزی بیش از، از دست دادن یک قلم فروش است، بلکه به معنی از دست دادن کل جریان خریدهایی است که مشتری می‏توانسته در طول زندگی یا دوره زمانی که مشتری بوده است، انجام دهد. نزدیکی اشباع بازارهای فعلی، تشدید رقابت در حوزه ‏های کاری جدید، تغییر در سلیقه‏ ها، شرایط و نیازهای مشتریان، شرکت‏های لیزینگ را با چالش‏های متعددی در فعالیت‏های بازرگانی و صنعتی مواجه خواهد کرد. در این شرایط شرکت‏هایی که بتوانند از ابزار و امکانات در دسترس خود، بویژه ابزارهای تعبیه شده در حوزه بازاریابی استفاده کنند، بستر مناسبی برای رویارویی با آینده متحول، فراهم خواهند کرد.

 

بازارگرا کردن شرکت‏های لیزینگ

بازارگرایی یک جنبه از فرهنگ سازمانی است که گذشته از نوع سازمان، نوع محصول یا خدمتی که به جامعه ارائه می‏کند، تأثیر بلندمدتی بر تمام جنبه‏های شرکت‏های لیزینگ دارد. از دید بازاریابی، مهمترین جنبه فرهنگ سازمان مفهوم بازارگرایی است. این جنبه دربرگیرنده یک مجموعه زیربنایی از ارزش‏ها و اعتقادات مشترک که مشتری را در مرکز تفکر، راهبرد و عملیات شرکت قرار می‌دهد، است.[3]

واژه بازارگرایی متشکل از دو واژه “بازار” و “گرایش” بوده، به طوری که «بازار» مجموعه‌ای از خریداران بالفعل و بالقوه است [8] و «گرایش» بیان‏کننده حالتی است که بر اساس آن شرکت‏ها به مصادیق این بازار متمایل می‌شوند. این نامی است که هنگام استقرار بازاریابی به آن داده می‌شود.

فلسفه بازارگرایی بر این اصل استوار است که برای رسیدن به هدف‏های سازمانی، باید به نیازها و خواسته‌های بازار توجه داشت و رضایت مشتریان را بیشتر، بهتر و با کارایی بالاتر نسبت به رقبا تأمین کرد.[8] بنابراین، برمبنای این فلسفه، سازمان‏ها نوع تولیدات خود را براساس خواسته‌های مصرف‌کنندگان تعدیل می‌کنند و از این طریق هم به ارضای خواسته‌ها و نیازهای مصرف‌کنندگان می‌پردازند و هم خود سودی به دست می‌آورند. به‏عبارت دیگر، شرکت‏های لیزینگ سود حاصله خود را برمبنای رضایت مشتریان دنبال می‌کند.

 

چگونه می‏توان در مؤسسات لیزینگ به بازارگرایی دست یافت؟

بازارگرایی یکی از ابعاد مارکتینگ است که کمتر به آن توجه می‏شود. برای آنکه بازارگرایی در مؤسسات لیزینگ نهادینه گردد نیاز به برنامه‏ریزی دقیق و ایجاد موازین و حتی تغییرات ساختاری لازم است. گرایش به بازار و نیازهای مشتریان اولین ویژگی بازاریابی است و مدیران باید این گرایش را در سازمان خود تزریق كنند. لذا لازم است تكریم مشتری بر اساس یك بینش واقعی و نه طبق یك منشور كاغذی صورت بگیرد. در این راه لازم است از دادن شعار دست برداشته و بینش و نگرش کارکنان را مورد هدف قرار داد. این مهم از رأس سازمان شروع شده و حتی لازم است دوره‏ های آموزشی مربوطه طراحی و اجراء گردد. چرخه PDCA آن قدر می‏بایست ادامه پیدا کند تا تغییرات لازم صورت گرفته نهادینه شده و باعث ارتقاء سیستم در این جهت گردد.

مدل PROMPT برای ایجاد مزیت در ارائه خدمت

بنیان تمام آنچه که در مورد لزوم بکارگیری علم بازاریابی و بازارگرایی در مؤسسات لیزینگ عنوان شد، کسب مزیت رقابتی است. هر مؤسسه خدماتی ثبت شده برای بقاء، ارائه محصول قابل عرضه به مشتری را هدف قرار می‏دهد. اما چیزی که باعث تفاوت بین مؤسسات خدماتی است کمیت و کیفیت خدمات ارائه شده است. به‏عبارتی چنانچه مؤسسات لیزینگ که فلسفه وجودی آنها ارائه نوعی خدمات مالی است در ارائه این نوع خدمات نسبت به مؤسسات مشابه (بانک‏ها و….) و حتی در بین مؤسسات مشابه خود برتری (مزیت) نداشته باشند محکوم به شکست بوده و مشتری لازم را جذب نمی‏کنند. مزیت رقابتی در ارائه محصول راهی برای نفوذ به بازار است. برای کسب این مهم، توجه به عناصر زیر مفید است:

1- مشتریان خود را اولویت‏بندی کنید.

–      مشتریان همیشگی

–      مشتریان کلیدی

–      مشتریان درحال رشد

–      سایر مشتریان

۲- قابل اتکاء و قابل اعتماد بودن

–      همواره قول و قرارها و وعده‏ها و تعهدات را به موقع انجام دهید تا قابل اعتماد و اتکاء باشید.

۳- سازماندهی برای مشتریان

–      ساختارها را براساس مشتریان سازماندهی کنید.

۴- اندازه‏ گیری رضایت مشتریان

–      شاخص رضایت مشتری

–      ایجاد مراکز نظرسنجی و ارتباط با بازار

–      شناسایی مشتریان ناراضی (شاکی و ساکت)

–      مدیریت بازخورد

۵- آموزش کارکنان

–      برای آموزش و تعلیم به ‏عنوان کلید تحول در مهارت‏ها سرمایه‏ گذاری کنید.

–      دقت در انتخاب آموزش ‏دهندگان، محتوای آموزشی و آموزش‏ گیرندگان.

–      انواع آموزش‏های در جریان خدمت.

۶- تکنولوژی‏گرایی

–      تأکید بر استفاده از تکنولوژی‏های نوین

–       استفاده درست از تکنولوژی

–      استفاده از تکنولوژی برای دستیابی مزیت رقابتی

عوامل مهم ممیزی خدمات

ممیزی‌ عملکرد هر بخش‌ در حقیقت، ارزیابی‌ جامع‌ تمامی‌ عملیات‌ اجرایی مرتبط در یك‌ سازمان‌ است. از آنجا كه‌ طرح‏های‌ بازاریابی‌ به‌سرعت‌ منسوخ‌ می‌شوند، هر شركتی‌ باید به‌طور متناوب‌ موقعیت‌ خود را در بازار ارزیابی‌ كند.

ممیزی‌ بازاریابی‌ تمامی‌ حوزه‌های‌ بازاریابی‌ یك‌ كسب‌ و كار را در بر می‌گیرد و منحصر به‌ چند نقطه‌ای‌ نمی‌شود كه‌ دچار مشكل‌ شده‌اند. در ممیزی‌ بازاریابی، محیط‌، استراتژی‌ها، سازماندهی‌ و آمیزه‌ بازاریابی‌ و بهره‌وری‌ و سود عملیات‌ بازاریابی‌ ارزیابی‌ می‌شوند. تمركز ممیزی‌ بازاریابی‌ روی‌ اندازه‌گیری‌ عملكرد گذشته‌ نیست‌ بلكه‌ توجه‌ آن‌ به‌ آینده‌ و توان‌ شركت‌ در استفاده‌ از فرصت‏های‌ بازار است [10]. به نوعی، بعد از استقرار رویکرد بازاریابی و بازارگرایی در یک مؤسسه لیزینگ ممیزی دوره‏ای سیستم استقرار یافته نشاط و بالندگی را تعمیم می‏دهد. به‏ طور کل، عوامل زیر برای ارزیابی خدمات ارائه شده مورد توجه قرار دارد:

1- عوامل محسوس

–      آیا سازمان خدماتی، تجهیزات مدرنی دارد؟

–      آیا ابزارها و تجهیزات خدمات از نظر ظاهر مناسب هستند؟

–      آیا کارکنان از لحاظ ظاهر مرتب و آراسته هستند ؟

–      آیا لوازم وعوامل مرتبط با خدمت مانند کاتالوگ و بروشور، صورتحساب‏ها به خوبی طراحی وتهیه شده‏اند؟

2- قابل اتکاء بودن

–      آیا وقتی قولی داده می‏شود به موقع انجام می‏شود؟

–      آیا وقتی مشتری مشکل یا مسأله‏ای دارد، با علاقمندی و احساس مسئولیت به آنها توجه و رسیدگی می‏شود؟

–      آیا خدمات را از آغاز درست انجام می‏دهید؟

–      آیا گزارشات را بدون اشتباه تهیه می‏کنید؟

–      آیا به اعتبار و اعتمادسازی خدمات خود توجه دارید؟

3- واکنش پذیری

–      آیا کارکنان سازمان خدماتی زمان دقیق انجام خدمات را به مشتریان اعلام می‏کنند؟

–      آیا خدمات مورد نظر مشتری را بدون اتلاف وقت و فوراً انجام می‏دهید؟

–      آیا همواره آماده کمک به مشتری هستید؟

–      آیا بدون عذر و بهانه به خواسته مشتری واکنش فوری نشان می‏دهید؟

4- اطمینان

–      آیا رفتار کارکنان باعث ایجاد اطمینان و اعتماد مشتریان می‏شود؟

–      آیا مشتریان درانجام معاملات احساس ایمنی و آرامش دارند؟

–      آیا با مشتریان مؤدب هستید وبه آنها احترام می‏گذارید؟

–      آیا برای پرسش‏های مشتریان دانش و اطلاعات کافی دارید؟

5- همدلی

–      آیا توجه فردی به مشتریان نشان می‏دهید؟

–      آیا ساعات کار سازمان برای راحتی مشتریان تنظیم می‏شود؟

–      آیا کارکنان ویژه‏ای برای رسیدگی به مشتریان خاص دارید ؟

–      آیا نیازهای خاص و اضطراری مشتریان را پاسخ می‏دهید؟

گام های اساسی در بازاریابی خدمات [11]

۱- تعریف و تعیین مأموریت و رسالت خدمات بطور مؤثر

  • در چه کسب و کاری هستیم و باید باشیم؟

 ۲- بخش‏بندی یا تقسیم بازار وتعیین بازار هدف

  • مخاطبان خدمات ما چه بخش‏هایی از بازار هستند؟
  • بازار هدف ما کدام است؟

3- ایجاد جایگاه و منزلت‏ سازی خدمات

  • شناسایی شایستگی ممتاز، مزیت‏های ویژه و مکمل، استمرار خدمات درست، خوشنامی

4- تنظیم آمیزه بازاریابی خدمات

  • انطباق عناصرآمیزه بازاریابی خدمات با شرایط بازار و ارزش‏های مورد نظر مشتریان

5- تهیه و تنظیم طرح‏های بازاریابی خدمات

  • فراهم آوردن برنامه‏ های عملیاتی و اجرایی برای عرضه خدمات مفید و مؤثر

6- ایجاد سازمان خدماتی مشتری‏ گرا

  • برقرار کردن فرهنگ سازمانی مناسب برای ارائه خدمات برتر و اهمیت دادن به کیفیت خدمات

انتظارات مشتریان از سازمان‏های خدماتی

کشف و تمرکز روی انتظارات مشتریان در هر یک از نهادهای خدماتی راه مناسبی برای رسیدن به مدارج بالا بازارگرایی است. چرا که اگر بخواهیم مشتری را محور تمام فعالیت‏های بازاریابی و فروش قرار دهیم لازم است خواسته و انتظار وی برای ما مهم و ارزشمند قلمداد گردد.

نوع سازمان خدماتی

انتظارات مشتریان

بانک‏ها و مؤسسات اعتباری

–      سرعت

–       دقت

–       احترام به مشتری و برخورد خوب

–      خدمات متنوع

–       راهنمایی و مشاوره

شرکت‏های بیمه

 

–      صداقت

–      سرعت

–      تعهد

–      سهولت

–      ارتباط منظم

 

شرکت‏های اطلاع‏رسانی

 

–      سرعت

–      صحت

–      دقت

–      تنوع

–      نحوه ارائه و طبقه‏ بندی کردن اطلاعات

–      نحوه برخورد

–      آگاهی و دانش کافی

–      راهنمایی و مشاوره

 

صفات و ویژگی‏های «خدمت» و«خدمتگزاری» در بازاریابی خدمات

 

خـ

 

ـد

 

مـ

 

ـت

خوش رفتاری

خلوص نیت

خادم بودن

 

درستکاری

دلسوزی

دانایی

 

مردم‏داری

مسئولیت‏ پذیری

مشکل‏ شناسی

 

تأثیرگذاری

توانمندی

تحول ‏گرایی

 

نتیجه‏ گیری

بازاریابی و فروش در شرکت‏های لیزینگ، در ابتدای مسیر پیچیده عمر این سازمان‏ها است و عملکرد آن برای این شرکت‏ها چندان ملموس نیست؛ بدون شک با پیچیده شدن محیط این شرکت‏ها و لزوم بررسی عالمانه و محققانه محیط برای پاسخگویی به نیازهای رو به رشد و فزاینده مشتریان روند رو به رشدی برای به‌کارگیری بازاریابی در شرکت‏های لیزینگ در پیش خواهد بود. البته حرکت به سمت بازاریابی متأثر از شدت رقابت و پیچیدگی محیط بازاریابی و عاملی اساسی‏تر یعنی نیاز به بقا، رشد و حفظ سودآوری این رویکرد و حرکت به سمت بازاریابی را تسریع می‌کند. در این میان نباید از یاد برد که بازاریابی نتیجه فعالیت‏های تیم کاری یک شرکت است و می‏تواند ضامن ادامه حیات و بقای آن به‏حساب آید. بدیهی است، نداشتن دقت در به‌کارگیری این فعالیت و ابزار کارآمد در حوزه مدیریت و یا اجرای ناقص و نامناسب آن، از آفت‏های مهمی است که می‏تواند صدمات جبران‏ناپذیری را به شرکت‏ها، بویژه شرکت‏های نوپای لیزینگ وارد آورد.

در مقابل، با توجه به اینکه می‏توان هر یک از کارمندان، کارشناسان و یا حتی مدیران هر مجموعه لیزینگ را به‏تنهایی به‏عنوان بازاریاب عنوان نمود لذا به‏کارگیری نیروهای متخصص و مجرب، آموزش‏های ضمن خدمت و تخصصی به نیروهای شاغل و نیروهای جدیدالاستخدام، برگزاری همایش‏ها و نشست‏های مشترک بین مدیران و کارکنان و کارشناسان و برگزاری جلسات پرسش و پاسخ و بکارگیری سیستم انگیزشی و رقابتی سالم بین کارشناسان و مدیران مجموعه لیزینگ، می‏تواند در افزایش راندمان کاری و جذب منابع و مشتری و همچنین ارائه خدمات و مشاوره به مشتریان بالقوه و بالفعل نقش بسزا و تأثیرگذاری داشته باشد.

بازارگرایی یکی از ابعاد بازاریابی است که کمتر به آن توجه می‏شود. برای آنکه بازارگرایی در مؤسسات لیزینگ نهادینه گردد نیاز به برنامه‏ریزی دقیق و ایجاد موازین و حتی تغییرات ساختاری لازم است. گرایش به بازار و نیازها و خواسته‏های مشتریان اولین ویژگی بازاریابی است و مدیران باید این گرایش را در سازمان خود تزریق كنند. لذا لازم است تكریم مشتری بر اساس یك بینش واقعی و نه طبق یك منشور كاغذی صورت بگیرد. در این راه لازم است از دادن شعار دست برداشته و بینش و نگرش کارکنان را مورد هدف قرار داد. این مهم از رأس سازمان شروع شده و حتی لازم است دوره‏های آموزشی مربوطه طراحی و اجراء گردد. چرخه برنامه‏ریزی، اجراء، بررسی و اصلاح آن قدر می‏بایست ادامه پیدا کند تا تغییرات لازم صورت گرفته نهادینه شده و باعث ارتقاء سیستم در این جهت گردد.

 

منابع :

1- نزاكتی، حسین؛ مهرداد ابراهیمیان، مقاله «بازاریابی، حلقه مفقوده صنعت لیزینگ»، روزنامه دنیای اقتصاد، پنجشنبه 17 آذر 1390 ، شماره 2524.

2- لاولاک، کریستوفر؛ اصول و مدیریت بازاریابی خدمات، بهمن فروزنده، اصفهان، آموخته، چاپ دوم، 1386.

3- حسینی، جمشید؛ مقاله «بازارگرایی در شرکت‏های لیزینگ»، ماهنامه تدبیر، سال هجدهم، شماره 187، سال 1386.

4- کاتلر، فیلیپ و گری آرمسترانگ، اصول بازاریابی، ترجمه بهمن فروزنده، اصفهان، آترپات کتاب، 1376.

5- رابرتسون، کن و همکاران، ترجمه سارا صفری؛ مقاله «روند شکل‏گیری و رشد شرکت‏ها»، فصلنامه تخصصی مراکز رشد فناوری رویش، سال اول، شماره دو، 1382.

6- ابراهیمی، عبدالحمید، مقاله «نقش آمیخته بازاریابی جهانگردی جهت جذب جهانگردان بیشتر»، فصلنامه مطالعات مدیریت، شماره 19 صص 132-110، سال 1378.

7- بلوریان تهرانی، محمد؛ بازاریابی و مدیریت بازار، چاپ دوم، شرکت چاپ و نشر بازرگانی، تهران، 1378.

8- محب‏علی، داود؛ علی اكبر فرهنگی، مدیریت بازاریابی، چاپ امیرکبیر، چاپ دوم، تهران، 1377.

9- نعمت بخش و همکاران، مقاله «طراحی عملیات مهندسی مجدد مدیریت سفارش»، مجله الکترونیکی، مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران، شماره دوم، دوره چهارم ،1384.

10- اینترنت

1[1]- نداف،  بشیر؛ پاورپوینت آموزشی، اینترنت.

 

12- Gronroos, C; Service Management and Marketing, John Wiley & Sons Ltd, 2000

 

* مهدي فيروزی، كارشناس ليزينگ صنعت و معدن و دانشجوی رشته بازاريابی؛ حميد قدردان، مدرس دانشگاه و مؤلف كتاب فنون فروش