مزيت‏‏های ليزينگ در توسعه اقتصادی

فصلنامه 7

مزیت‏‏های لیزینگ در توسعه اقتصادی

در اقتصاد جهان، تأمین مالی از طریق لیزینگ سریع‏ترین رشد را نسبت به سایر ابزارهای مالی داشته و از آنجایی‏كه لیزینگ با کالا مواجه است، بازار ثانویه آن در اسلام پذیرفته شده است و بر این اساس، اجاره‏دهنده می‏تواند حاشیه سودی برای خود در مدت زمان اجاره از اجاره‏گیرنده درخواست کند.

‏لیزینگ به جهت تطبیق با قانون بانكداری بدون ربا، ابزار مناسبی برای ‏تأمین مالی سرمایه‏گذاری‏ها است. لیزینگ‏های ‏اهرمی، سندیكایی و مرزگذر، ‏ابزارهای تأمین مالی پروژه (project financing‎‏) بشمار می‏روند و در كشورهای اسلامی، لیزینگ بعنوان جایگزین قراردادهای ‏فاینانس، بطور گسترده در تأمین ‏مالی پروژه‏های نیروگاهی،‌ پتروشیمی، احداث بزرگراه ‏و . . . بكار می‏رود.

در این روزها كه سراسر دنیا با بحران پولی و اقتصادی مواجه است، لیزینگ به جهت مزیت‏های ویژه‏ای كه دارد می‏تواند در تأمین مالی پروژه‏های سرمایه‏گذاری راه‏گشا باشد. صنعت لیزینگ نمی‏تواند به تنهایی اقتصاد یك كشور را متحول سازد، ولیكن مهره‏ای تعیین‏كننده در رشد اقتصادی بوده و آگاهی عموم جامعه و صاحبان صنایع كوچك و متوسط (SME) و شاید بزرگ با مزیت‏ها و كاركردهای این شیوه تأمین اعتبار می‏تواند زمینه‏ساز توسعه گردد. شاید بد نباشد كه هر از چندگاهی به مزایای این صنعت نوپا در كشورمان پرداخته شود.

لیزینگ، ابزار رونق اقتصادی:‏ صنعت لیزینگ می‏تواند از طریق مكانیزم “كمك فروش” (sales-aid‎‏) برای كالاهای سرمایه‏ای بادوام، ‏به رشد و شكوفایی صنایع مختلف از طریق روان‏‏سازی چرخه تولید، و فروش محصولات به آنها كمك ‏كند.

لیزینگ، ابزار رفاه اجتماعی:‏ “لیزینگ مصرف‏كننده” (consumer lease‎) موجب تأمین اعتبار مصرف‏كنندگان و ‏افزایش قدرت خرید، كاهش فشار نقدینگی و ‏برخورداری از امكان آینده در حال می‏گردد و در ‏نتیجه رفاه نسبی و رضایت اجتماعی را بدنبال ‏دارد. ‏

توسعه و تنوع در بازارهای مالی و پولی:‏ با توجه به محدود بودن ابزارها و ساز و كارهای ‏مالی و پولی در كشور، لیزینگ بعنوان یك مشتقه مالی ‏و تخصصی می‏تواند تخصص و دانش فنی این ‏صنعت بین‏المللی را به كشور انتقال و آنرا از ‏حالت سنتی به صنعتی و سیستماتیك تبدیل نماید از ‏جمله لیزینگ‏های اهرمی و لیزینگ‏های مرزگذر ‎مراوده‏های بین‏المللی مربوط به این صنعت ‏می‏تواند به جذب سرمایه‏گذاری‏ها یا مشاركت‏های ‏مالی بین‏المللی كمك كند. ‏

آزادسازی و بهینه‏سازی خدمات بانكی: لیزینگ ‏می‏تواند بار تسهیلات خرد ‏و متوسط را از دوش بانك‏ها بر دارد و آنها را ‏قادر سازد به فعالیت‏های اصلی خود یعنی تأمین مالی ‏پروژه‏های بزرگ اقتصادی و سایر فعالیت‏های بانكی ‏در خور بپردازند. در این‏صورت علاوه بر ارتقاء ‏كیفیت و تنوع بیشتر خدمات بانكی،‌ هزینه‏های ثابت ‏سنگین بانك‏ها كاهش و سودآوری آنها افزایش ‏خواهد یافت. ‏

سرعت و انعطاف‏پذیری در عملیات:‏ لیزینگ در مقایسه با سایر روش‏های تأمین مالی بلحاظ ‏سرعت چرخة عملیات و نیز انعطاف‏پذیری در تأمین ‏خواسته‏های متقاضیان، می‏تواند موجب رضایت بیشتر و ‏هزینه فرصت كمتر ‏گردد. از این‏رو، بسیاری از متقاضیان، ‌استفاده از ‏لیزینگ را ولو با نرخ سود بالاتر بر ‏تسهیلات بانكی ترجیح می‏دهند. شركت‏های لیزینگ در صورت داشتن نیروهای ‏متخصص و كارآمد، نیاز به سازمان‏های گسترده و ‏پیچیده‏ای ندارند و تمركز فعالیت در مكانی ‏واحد و تصمیم‏گیری‏های سریع، موجب كاهش بروكراسی ‏می‏گردد. ‏

واقعی بودن معاملات لیزینگ:‏ در لیزینگ، موجر (شركت لیزینگ) كالا را خریداری و عیناً به مستأجر تحویل می‏دهد، و  برخلاف ‏بانك‏ها و مؤسسات اعتباری،‌ لیزینگ شائبه هرگونه ‏سوء استفاده و صوری بودن عملیات اعتباری را از ‏بین می‏برد كه این خود به سلامت اعتباری و ‏به بازگشت بموقع تسهیلات اعطایی كمك می‏كند. ‏

غیر ربوی بودن لیزینگ: ‏در لیزینگ، موضوع بهره مطرح ‏نیست و موجر برای تجهیزات و یا دستگاه‏ها و ماشین‏‏آلاتی كه به اجاره می‏دهد، اجاره‏بهای عادلانه‏ای ‏كه شامل هزینه بهره‏برداری از كالای سرمایه‏ای ‏است بصورت اقساط از مستأجر دریافت می‏نماید. ‏بنابراین یكی از مزیت‏های لیزینگ انطباق آن با ‏موازین فقهی و اسلامی و بانكداری بدون ربا است.‏

ضد تورمی بودن لیزینگ:‏ روش لیزینگ بدلیل عدم تزریق مستقیم منابع مالی ‏به متقاضی و پیشگیری و بازدارندگی این روش از ‏ورود مستقیم نقدینگی، دارای خاصیت ضد ‏تورمی است. لیزینگ از یكسو ‌به چرخه تولید و افزایش حجم آن كمك می‏كند (بخصوص در روش لیزینگ كمك ‏فروش) و از سوی دیگر از طریق ایجاد تسهیلات به ‏افزایش تولید، افزایش اشتغال،‌ افزایش تولید ‏ناخالص داخلی و تعادل قیمت‏ها به عنوان یك اهرم ‏ضد تورمی عمل می‏نماید. ‏

جایگزینی تجهیزات و ارتقاء تكنولوژی:‌‏ در روش لیزینگ امكان جایگزینی دستگاه‏ها و ‏تجهیزات بمنظور هماهنگ شدن با تكنولوژی روز و نیز ‏بر اساس نیاز و ضرورت بنگاه‏های اقتصادی برای ‏متقاضیان فراهم می‏شود. ‏

خود وثیقه‏ای بودن:‏ در روش لیزینگ، شركت لیزینگ (موجر) مالك دارایی اجاره داده شده است و مالكیت دارایی تا پایان مدت اجاره به مستأجر انتقال نمی‏یابد، از این رو، ‏در اكثر موارد نیاز به وثیقه مضاعف نمی‏باشد. ‏

اشتغال‏زایی لیزینگ:‏ لیزینگ با فراهم‏سازی شرایط لازم ‏كار برای متخصصان یا افرادی كه توانایی انجام ‏كار دارند ولیكن از امكانات و ابزار كار ‏برخوردار نیستند، می‏تواند در ایجاد ‏اشتغال بسیار مؤثر باشد. همچنین كمك لیزینگ به شركت‏های تولیدی در روان نمودن ‏چرخه فروش، افزایش تولید و ‏اشتغال را در پی خواهد داشت.‏

توسعه فرهنگ بیمه و سایر مشتقه‏های مالی: ‏از آنجایی‏كه صنعت لیزینگ به پشتیبانی بیمه نیازمند‌ می‏باشد، بنابر این ‏فعالیت‏های لیزینگ تأثیر قابل توجهی در صنعت بیمه ‏چه از نظر كمی و چه از نظر نوآوری دارد كه نمونه آن ایجاد “بیمه‏های اعتباری” است.‏

كنترل و سازماندهی بازار غیر متشكل پولی:‏ شركت‏های لیزینگ خلاء‌ موجود در جامعه را پر می‏كنند و سبب توقف  بخشی از اقتصاد زیر‏زمینی می‏گردند. لیزینگ با شفاف‏كردن فعالیت‏‏ها، زمینه نظارت دولت و پرداخت مالیات را فراهم ‏می‏نماید.‏