کتاب ها

لیزینگ برای بنگاه های اقتصادی کوچک و خرد

ترجمه : لیزینگ صنعت و معدن ( سهامی عام)

مقدمه لیزینگ پدیده جدیدی نیست ، اما در کشور های در حال توسعه ، موسساتی که بتوانند امکانات لیزینگ را برای واحد های تجاری کوچک و خرد فراهم کنند هنوز نادرند . این در حالی است که لیزینگ مزایای مشخصی نسبت به سایر روش های تامین مالی دارد. مهم ترین این مزایا این است که با استفاده از لیزینگ ، کارآفرینان می توانند پیش از اینکه واقعاً مالک تجهیزات شوند، از آن استفاده کنند . یعنی به موازات پرداخت اقساط اجاره ، کارآفرین با استفاده از تجهیزات ، درآمد اضافی کسب می کند .
مزیت دیگر لیزینگ آن است که نیاز به وثیقه چندانی ندارد. این ویژگی می تواند برای کارآفرینان بالقوه موفق ، که درخواست وام آنها به دلیل نداشتن تضمین یا وثیقه کافی رد می شود، راه گشا باشد .
مزیت دیگر لیزینگ آن است که ریسک انحراف در مصرف وجوه ، که یکی از ریسک های واقعی در موسسات تامین مالی بنگاه های خرد است ، به شدت کاهش می یابد. زیرا وجوه ، بدون اینکه به دست مستاجر برسد ، مستقیماً صرف خرید تجهیزات میشود .
باید به این مساله توجه داشت که طرح های لیزینگ نیازمند به کارگیری سیستم های جدید و آموزش ویژه کارکنان است . همین برای موسسات مالی مطرح می کند که آیا می توانند عرضه خدمات لیزینگ را به – گاهی به درستی – مساله است که این سوال را مشتریان خود استمرار بخشند ؟ ابهامات موجود در مورد مبانی قانون لیزینگ و همچنین مالیات بندی نیز می توانند موجب انصراف موسسات مالی از ارائه خدمات لیزینگ شوند . در این کتاب راهنما سعی شده است تا معایب و مزایای لیزینگ برای واحد های اقتصادی کوچک و خرد و همچنین ریسک های مترتب بر موسسات مالی به نحو کامل ارائه شود .
این کتاب به هشت فصل تقسیم بندی شده است .
فصل اول مبانی اساسی عملیات لیزینگ را معرفی می کند .
فصل دوم چرخه عملیات لیزینگ را از لحظه انتخاب تجهیزات توسط کارآفرینان تا انتقال مالکیت در پایان دوره اجاره تشریح می کند .
فصل سوم به بازاریابی محصولات لیزینگ و چگونگی هماهنگ کردن محصولات لیزینگ با نیاز گروه های معین مشتریان اختصاص دارد.
فصل چهارم به تعیین قیمت از دیدگاه مستاجر و موجر می پردازد .
فصل پنجم پیرامون محیط حقوقی و مقرراتی لیزینگ و مجوز ها و اقدامات احتیاطی لازم بحث می کند .
فصل ششم مباحث مالیاتی مربوط به لیزینگ را بررسی می کند .
فصل های هفتم و هشتم نیز رویه های حسابداری برای انواع مختلف محصولات لیزینگ و روش های نظارت بر طرح های لیزینگ را معرفی می کنند .
افرادی که در فعالیت های لیزینگ برای بنگاه های اقتصادی متوسط و بزرگ تجربه دارند می دانند که لیزینگ ، بخصوص از جنبه های قراردادی و مالیاتی ، بسیار پیچیده است . چنین افرادی ممکن است بخش هایی از این کتاب را بسیار ساده انگارانه بدانند . به هر ترتیب ، ما معتقدیم که لیزینگ برای بنگاه های اقتصادی کوچک و خرد می تواند ، با اجتناب از بسیاری از پیچیدگی ها ، طراحی شده و در عین حال موفق باشد و البته کارآفرینان بنگاه های اقتصادی کوچک و خرد ، که خارج از حوزه اقتصاد رسمی فعالیت می کنند ، مشکلات مربوط به خود را خواهند داشت که این مسائل را نیز با واقع بینی بیان کرده ایم .

مجموعه مقالات و سخنرانی های اولین همایش صنعت لیزینگ فرصت ها و چالش ها

گردآوری و تنظیم : شرکت لیزینگ صنعت و معدن (سهامی عام )

صنعت لیزینگ در جهان امروز نقش تعیین کننده ای در تامین مالی سرمایه گذاری ها دارد و موتور توسعه اقتصادی به حساب می آید .تقریباً یک سوم سرمایه گذاری کشورهای عضو سازمان همکاری های توسعه اقتصادی (OECD) از طریق لیزینگ تامین مالی میشود. ویژگی های خاص لیزینگ باعث شده است که سازمان های مالی بین المللی مثل شرکت تامین مالی جهانی (IFC) برای رونق و رشد شرکت های متوسط و کوچک (SME) ایجاد و توسعه شرکت های لیزینگ را در کشور های در حال توسعه از طریق سرمایه گذاری مستقیم و کمک مالی ، فنی و اقتصادی ترویج دهند . اخیراً سازمان بین المللی کار (ILO) نیز به ابزار لیزینگ به عنوان وسیله ایجاد و گسترش فرصت های شغلی و تامین مالی خرد (Micro Finance) توجه ویژه ای نموده است . شرکت های لیزینگ در کشور های کنیا و بنگلادش نمونه های موفقی از نقش لیزینگ در کاهش فقر و ایجاد اشتغال برای مردم فقیر به نمایش گذاشته اند . بنابراین سودمندی ابزار لیزینگ از جنبه های مختلف قابل توجه و بررسی است .

توسعه شرکت های لیزینگ در ایران اگرچه در سال های اخیر چشمگیر بوده است ، ولی بدلیل فقدان بستر های قانونی مناسب و عدم شناخت کافی جامعه ، با چالش های جدی مواجه شده است . شرکت لیزینگ صنعت و معدن به عنوان پیشگام لیزینگ در ایران دغدغه های ارتقای دانش فنی لیزینگ ، فرهنگ سازی و ورود لیزینگ به عرصه های جدید را داشته است . لذا از اواخر  سال 1383 دفتر تحقیق و توسعه در شرکت ایجاد شد تا با انجام پژوهش های جدید ، مطالعات بازار ، انتشار مطالب علمی و برگزاری همایش های علمی و کاربردی اقدامات موثری برای پیشبرد صنعت لیزینگ صورت گیرد . یکی از پروژه های دفتر تحقیق و توسعه (( مشارکت فعال در فرآیند سیاست گذاری های کلان صنعت و جلب حمایت نخبگان است )). هدف از این پروژه جلب توجه و حمایت تصمیم گیران و نخبگان سیاسی ، علمی و اقتصادی به منظور ایجاد بستر مناسب برای توسعه صنعت لیزینگ و کاهش هزینه های محیطی است . یکی از استراتژی های دستیابی به هدف مذکور برگزاری همایش (( صنعت لیزینگ ؛ فرصت ها و چالش ها)) بود . پس از برگزاری جلسات متعدد اهداف همایش به شرح زیر تدوین شد :

  1. تبیین نقش و جایگاه صنعت لیزینگ در اقتصاد کشور
  2. شناخت و تبیین آثار دگرگونی های اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و فناوری بر صنعت لیزینگ
  3. ایجاد زمینه تبادل تجربیات ، اطلاعات و دیده گاه های صاحب نظران و فعالان عرصه های علمی و اجرائی صنعت لیزینگ

براساس اهداف تعیین شده ، موضوعات مختلف شناسائی و اولویت بندی شد که در جمع بندی نهایی محورهای سخنرانی و ارائه مقالات به شرح زیر تعیین گردید :

  1. لیزینگ و اسلام
  2. توسعه صنعت لیزینگ (گذشته ، حال و آینده )
  3. چالش ها و موانع توسعه صنعت لیزینگ
  4. تأثیر کاهش نرخ سود تسهیلات بر صنعت لیزینگ
  5. مقررات BASEL II (کفایت سرمایه ) و صنعت لیزینگ
  6. نقش لیزینگ در تامین مالی خانوار ، بنگاه های اقتصادی ، شهرداری و دولت
  7. لیزینگ و مالیات
  8. تأثیر قانون بازار غیر متشکل پولی بر صنعت لیزینگ
  9. نقش لیزینگ در توسعه اقتصادی
  10. حسابداری لیزینگ
  11. مدیریت ریسک در صنعت لیزینگ
  12. روش های تأمین مالی بلند مدت شرکت های لیزینگ
  13. لیزینگ اهرمی (Leveraged Leasing)
  14. بررسی تطبیقی صنعت لیزینگ ایران و سایر کشور ها ( سرمایه گذاری ، محتوا ، ساختار ، تشکیلات ، قوانین و مقررات و …)
  15. لیزینگ مرز گذر (Cross Border Lease)

زمان برگزاری شنبه 5/6/1384 و محل برگزاری موسسه عالی بانکداری (تهران ) تعیین گردید .

نتایج حاصل از برگزاری همایش ، ارائه سخنرانی ها و مقالاتی است که در این کتاب جمع آوری و جهت استفاده در اختیار عموم علاقه مندان قرار گرفته است .

لازم به ذکر است که براساس یافته های علمی و دستاورد های همایش ، نامه هایی به عنوان وزیر محترم اقتصاد و دارائی ، وزیر محترم دادگستری ، ریاست محترم بانک مرکزی و سایر مراجع ذیربط تنظیم گردید تا نظرات و پیشنهادات اندیشمندان و کارشناسان به تصمیم گیران انتقال یابد و کار گروهی نیز به منظور پیگیری تا حصول نتیجه، تشکیل شد.

امید است در آینده با همکاری شرکت های لیزینگ ، مراجع علمی و دانشگاهی و مقامات اقتصادی زمینه تبادل نظر و تجربیات به نحو منظم و سیستماتیک فراهم گردد و شاهد شکوفائی بیشتر اقتصادی کشور با بهره برداری از ظرفیت های بالقوه لیزینگ باشیم .

لیزینگ صنعت و معدن ( سهامی عام )

مدیریت پرتفوی لیزینگ- افزایش بازده و کنترل ریسک

 نویسنده : تونزند واکر

ترجمه شرکت لیزینگ صنعت و معدن

پیشگفتار

لیزینگ یکی از پیچیده ترین شیوه های تامین مالی امروزی است و اتخاذ تصمیمات موثر و موفق در این صنعت نیازمند تجربه فراوان است . در طول مدت یک اجاره ، ریسک و بازده آن و همچنین عوامل موثر بر این ریسک و بازده تغییر می کنند.

کتاب مدیریت پرتفوی لیزینگ ، نوشته تونزند واکر ، یکی از متخصصین لیزینگ ، نحوه برآورد ریسک پرتفوی های اجاره و نحوه مدیریت آن را تشریح می کند . در این کتاب ابزار های مالی مختلفی برای اندازه گیری ریسک ، محاسبه بازده و تخمین اثرات تنوع پرتفوی معرفی و به کار گرفته می شوند .

سه موضوع اصلی در این کتاب مطرح می شود . اول اینکه با مرتب کردن اجزای قابل کمی سازی تصمیمات در قالب یک مدل ، که بتواند نتایج قابل درک و قابل استفاده تولید کند ، می توان ریسک پرتفوی اجاره را کنترل کرده و بازده آن را افزایش داد .

موضوع دوم این است که یک “میانگین ” اطلاعات زیادی در بر ندارد . از میانگین قیمت مجموعه ای از کامیون های دست دوم و یا میانگین احتمال قصور مستأجرین  نمی توان نتایج قابل استفاده ای به دست آورد . وقتی صحبت ریسک به میان می آید ، لازم است که محدوده ی احتمالات حول میانگین مشخص باشد تا بتوان نتایج واقعی تر گرفت . موضوع سوم هم این است که مدل ، به خودی خود تصمیم گیری نمی کند ؛ تصمیم نهایی حاصل ترکیب یک مدل منظم ، نتایج اندازه گیری شده و تجربه خواهد بود .

 بسیاری از ایده ها و مفاهیم این کتاب ، برای سال ها در بازار ارز و سرمایه وجود داشته اند . در این کتاب این ایده ها و مفاهیم بر روی لیزینگ پیاده سازی می شوند و سپس نحوه ی استفاده از این مفاهیم در مدل های قابل استفاده تشریح می شود . مفاهیم مهم در قالب کلمات ، اشکال و معادلات توصیف خواهند شد . این کتاب به فعالان لیزینگ ابزارهایی ارائه می دهد که آنها را قادر خواهد ساخت تا کسب و کار خود را به گونه ای ساده تر و مطمئن تر مدیریت کنند . هدف ما این است که پیاده سازی و استفاده از این ابزار ها ساده و عملی باشد . تمامی ابزار ها در نرم افزار MS Excel  و با به کارگیری شبیه سازی مونته کارلو قابل پیاده سازی هستند .

پیشنهاد نویسنده این است که ابتدا کتاب را یک بار به طور گذرا مطالعه کنید ، ایده های مورد نظر خود را انتخاب نمایید و سپس از کتاب به عنوان مرجع راهنما برای پیاده سازی ایده های خود استفاده کنید . این کتاب اساساً در قالب یک کتاب مرجع طراحی شده است .

فصل اول لیزینگ را برای مخاطبانی که با آن آشنایی کامل ندارند معرفی می کند . در این فصل فعالان لیزینگ با یک طرز نگرش به اجاره ، به عنوان مجموعه ای از جریانات نقدی که شامل ریسک های خاص هستند و بازده مشخصی دارند ، آشنا خواهند شد .

فصل های 2 ، 3 و 5 کتاب ، به ریسک های اصلی لیزینگ – یعنی ریسک تجهیزات ، ریسک اعتباری و ریسک مالیاتی خواهند پرداخت . در این فصول تاکید خواهد شد که این ریسک ها در طول دوره اجاره تغییر می کنند . درفصل 4 ابزاری برای قیمت گذاری اجاره ها با در نظر گرفتن ریسک معرفی می شوند . در این ابزار سه عنصر اساسی مد نظر قرار می گیرند : (1) ریسک تجهیزات در طول زمان تا پایان مدت اجاره (2) احتمال قصور مستأجر و تغییرات این احتمال در طول زمان و (3) تغییرات میزان بازیافت سرمایه از مستأجرینی که قصور کرده اند . با توسعه این تحلیل می توان بازده سرمایه را با در نظر گرفتن ریسک در طول مدت اجاره برآورد کرد .

فصل 6 به اختیارات موجود در قرارداد اجاره ، نحوه محاسبه ارزش آنها و قیمت گذاری آنها برای مستأجر می پردازد. در فصل 7 ، مباحث فصل 1 ، یعنی میزان بازده با توجه به میزان ریسک مجدداً مورد بحث قرار می گیرند .

فصل 8 به متنوع سازی ، نحوه اندازه گیری و چگونگی تغییرات تنوع خواهد پرداخت . تنوع در فصل 9 بیشتر مورد بحث قرار خواهد گرفت . فصل 9 نشان می دهد که چگونه می توان عوامل اقتصادی مرتبط با اعتبار مستأجر و همچنین تجهیزات را ردیابی و از آنها به عنوان اخطار اولیه وجود مشکل استفاده کرد .

مسیر این کتاب با یک اجاره منفرد آغاز می شود ؛ در فصل 8 به نحوه ارتباط اجاره های مختلف با یکدیگر پرداخته می شود و در نهایت ، در فصل 10 ، در مورد اجاره ها در قالب پرتفوی بحث خواهد شد . ریسک و بازده اندازه گیری شده هر اجاره ، و همچنین اجزای این ریسک ها و بازده ها ، در یک مدل پرتفوی جمع بندی خواهد شد . این مدل نشان خواهد داد که برای حصول بیشترین بازده با توجه به حداکثر ریسک قابل قبول چه ترکیبی از اجاره ها را باید در پرتفوی گنجاند . در این فصل همچنین در مورد حداکثر ریسک قابل قبول نیز بحث خواهد شد .

فصل 11 به راهکارهای حذف یا کاهش ریسک ها می پردازد . روش های کاهش ریسک گوناگونی در بازار موجودند که مرسوم ترین آنها در اینجا مورد بحث قرار می گیرند . فصل آخر نیز به مدیریت پرتفوی اختصاص دارد و تمامی ابزار ها  را در یک قالب سازمانی به کار خواهد گرفت .

مروری بر صنعت لیزینگ

امروزه گسترش و توسعه صنعت لیزینگ (Leasing) بعنوان یه ضرورت عمومی در سراسر جهان  برکسی پوشیده نیست . نقش عملیات لیزینگ در چرخه اقتصادی کشورها و اثرات مثبت و اجتناب ناپذیری که در ایجاد تعادل در عرضه و تقاضا و سرانجام توازن منطقی که در موازنه پرداخت های جوامع صنعتی و رو به توسعه بجای گذاشته است ، موجب گردیده که این شیوه اعتباری امروز ، با تکیه بر تخصص های و ویژگی های نوین اجرائی بتواند موقعیت خود را به عنوان یکی از مهم ترین مراحل تامین اعتبار در سطح اقتصاد داخلی و بین المللی تثبیت نماید. بر این اساس تحقیقاً بخش عظیمی از عملیات مالی/ تسهیلاتی و سرمایه گذاری و تامین اعتبار در جهان با استفاده از روش های نوین لیزینگ انجام می پذیرد. به طوریکه براساس بررسی های موسسات مطالعاتی اقتصادی معتبر جهان روش تامین اعتبارات از طریق لیزینگ ، در بین مکانیزم های گوناگون اعتباری ، بعد از وام های مستقیم بانکی در مرتبه دوم قرار گرفته است .