فصلنامه 13
گزارش جهانی صنعت لیزینگ 2015
ترجمه و تلخيص: زهرا كاشانكی، كارشناس تحقيق و توسعه
گزارش ليزينگ جهاني وايت كلارك در حدود 30 سال است كه عملكرد صنعت ليزينگ را ردیابی ميكند. پس از بهبود بحران اقتصادی جهانی، هم اكنون صنعت ليزينگ به رشد معمولی تری رسيده است. بدليل حاشیه های كم و مزايای مالیاتی، صنعت ليزينگ درحال نوآوری و ايجاد شيوه های خلاقانه برای تامين مالی تجهيزات است كه منجر به عدم تشخيص ليزينگ و ساير روش های تامين مالی می گردد.
بازنگری
بعد از سه سال بهبودي از بحران اقتصاد جهانی، صنعت لیزینگ چشم انداز مثبت خود را حفظ كرده است. براساس گزارش 50 کشور برتر، حجم کسب و کار جدید در سال 2013 با متوسط رشد 7/1درصد 96/883 ميليارد دلار عملكرد داشته اند. دو منطقه اروپا و امريكای جنوبی نيز از رشد مثبتی برخوردار بوده اند.
افت چشمگير فعاليت در امريكای شمالی نتیجه بازنگری انجمن ليزينگ و ماليه کانادا(CFLA) در نحوه ارائه اطلاعات صنعت است و جدای از این تعدیل، اين منطقه رشد 8% را بر حسب معيارهای واقعی تجربه كرده است.
با رشد7/1%، صنعت ليزينگ جهان رشد آهسته تری را نسبت به سالهای 2011 و 2012 تجربه كرده است (بيش از 20درصد در سال 2011 و تقريباً 9 درصد در سال 2012). رشد سريع ليزنگ در كشور چين نيز بدليل ماليات بر ارزش افزوده كاهش يافته و از 43درصد در سال 2012 به 3درصد درسال 2013 رسيده است.
نوآوری مرزها را از بين مي برد.
ما قبلا در خصوص تغيير چشم انداز صنعت لیزینگ نظراتی ارائه داديم. شرکت ها و موسسات تجاری که بطور سنتی خود را بعنوان “ليزينگ تجهيزات” معرفی ميكردند، اكنون مكانيسم های ليزينگ و تامين منابع مالی گسترده تری را ارائه می دهند. در سال 2013 استفاده گسترده از خريد و اجاره مجدد (HP) به عنوان یک ابزار تامین مالی، باعث شده تا حجم زيادی از فعاليت صنعت ما را شامل و در گزاراشات آمار آن آورده شود.
نرخ بهره پايين منجر به از بين رفتن مزيت مالياتی ليزينگ شده و مدل های تجاری برای رويارويی با چالش ها درحال تغييرند. بسیاری از سازمان ها كه خود را بعنوان شركت لیزینگ مطرح می كردند هم اكنون پرتفوی محصولات خود را در خدمات مالی كه غير از ليزينگ هستند توسعه داده اند. این امر به ویژه در مورد ایالات متحده آمريكا صادق است. البته آمار اين نوع از فعاليت ها در گزارش حاضر آورده نشده است.
| رتبه | منطقه | حجم سالانه (میلیارد دلار) | رشد(%) 2013-2012 | درصد حجم بازار های جهانی 2012 | درصد حجم بازار های جهان 2013 | تغییر در سهم بازار 2012-2013 |
| 1 | آمریکا شمالی | 335/1 | 0/4- | 38/8 | 37/9 | 0/9- |
| 2 | اروپا | 333/6 | 6/3 | 36/2 | 37/7 | 1/6 |
| 3 | آسیا | 177/3 | 1/6- | 20/8 | 20/1 | 0/7- |
| 4 | آمریکای جنوبی | 18 | 37 | 1/5 | 2 | 0/5 |
| 5 | استرالیا/ نیوزلند | 12/5 | 22/3- | 1/9 | 1/4 | 0/4 |
| 6 | آفریقا | 7/5 | 8/2- | 0/9 | 0/8 | 0/1- |
| جمع کل | 883/96 |
جدول شماره 1- حجم و رشد به تفكيك منطقه (2013-2012)
آمريكاي شمالي
در ناحيه آمريكاي شمالي كه شامل آمريكا، كانادا و مكزيك است، با حجم كسب و كار جديد 335 ميليارد دلار همچنان با كسب سهم 9/37 درصدي از تجارت جهانی در تامین مالی و خرید و اجاره مجدد تجهيزات، بيشترين اثرگذاری را در اين بازار دارد.
ایالات متحده بعنوان يكي از بزرگترین بازارهاي ليزينگ جهان با حجم 88/317 ميليارد دلار كسب و کار، بيشتر از جمع حجم عمليات چهار كشور بعدي شامل چين، آلمان، انگليس و ژاپن مي باشد. براساس گزارش موسسه ماليه و ليزينگ (ELFF)، عملکرد اين كشور در سال 2012 نسبت به تمام زمان های خوب گذشته مطلوب تر بوده و پيشی گرفته است. حمل و نقل ، تجهيزات كامپيوتری، تجهيزات كشاورزی و تجهيزات ساخت و ساز با بيش از دو سوم از حجم كل کسب و کار مهمترين زمينه های فعاليت در ایالات متحده هستند.
اروپا
حجم عملكرد اروپا و آمریکای شمالی در بازار جهانی بسیار بهم شبيه بوده و به ترتيب مبالغ 6/333 و 335 ميليارد دلار آمريكا مي باشد. اروپا 7/37 درصد سهم جهاني فعاليت های ليزينگ را در اختيار دارد. همچنين 28 کشور اروپایی در ليست 50 كشور اول جهان در اين صنعت هستند.
عليرغم اينكه اروپا براي يك مدت طولانی دچار ركود اقتصادی گرديد، وليكن در مجموع داراي عملکرد قوی بوده و رشد ليزينگ اين منطقه به 3/6 درصد رسيده است. نكته جالب تثبيت بازار جنوب اروپا بوده كه باعث دلگرمي شده است. در حالی که در سال 2012، گزارش كاهش فعاليت در كشورهاي ايتاليا، اسپانيا، پرتقال و يونان به بیش از 20درصد مي رسد، این ارقام براي سال 2013 اطمینان بخش تر بوده است: ایتالیا 27/0درصد، اسپانيا 1/6درصد و پرتغال26/2درصد كاهش داشته اند و یونان 06/10درصد رشد داشته است. براي دومين سال پياپی يونان در ليست 50 كشور برتر قرار نداشت. بازيگران اصلی منطقه اروپا آلمان و انگليس هستند كه 3/42درصد از بازار اروپا و16درصد از بازار جهانی را به خود اختصاص داده اند. آلمان مهمترين و بزرگترين صنعت ليزينگ در اروپا را دارد كه در سال 2013، بعد از آمريكا و چين، در مقام سوم جدول قرار گرفته و جايگاه ژاپن در سال های قبل را از آن خود نموده است. خريد و اجاره مجدد در آلمان هنوز سهم كمی داشته (12 درصد) و عمده فعاليت هاي اين كشور در خدمات ليزينگ مالی (49 درصد) و ليزينگ عملياتی( 39 درص) بوده است.
صنعت ليزينگ در انگليس رشد كاملی داشته و قسمت عمده فعاليت هاي خريد و اجاره مجدد در با نسبت سهم 3/77% در كشور انگليس انجام شده است. كسب و كارهای كوچك بخش مهمی را در اقتصاد انگليس تشكيل می دهند. كه 46 درصد از آن ها براي تأمين مالی و دستيابی به تجهيزات و فن آوري هاي جديد از روش خرید و اجاره مجدد استفاده می كنند.
آسيا
حجم كسب و كار ليزينگ در منطقه آسيا با 6/1 درصد كاهش به 3/177 ميليارد دلار آمريكا رسيد و نتیجتاً طی سال 2013، سهم بازار جاهني اين منطقه از 8/20درصد به 1/20 درصد كاهش پيدا كرد. چین سكاندار اصلی ليزينگ در بازار آسیاست و در گزارش سال گذشته، از كاهش قابل توجهی در اين صنعت برخوردار بوده است. بررسي ها نشان از تأثير منفی ماليات بر افزوده (VAT) در صنعت ليزينگ كشور چين داشته و مانع جدی در کسب و کار ليزينگ می باشد. در حالی که صنعت لیزینگ چين طي پنج سال گذشته از رشد 61 درصدی بهره مند بوده است.
بهبود صنعت لیزینگ ژاپن با رشد متوسطی در سال 2011 آغاز شد و بدنبال آن در سال بعد رشدي 23/6 درصدي داشت. در سال 2013، ژاپن با دستيابی به مبلغ 26/67 ميليارد دلار آمريكا در صنعت ليزينگ، رشد موفقيت آميز 30 درصدي را تجربه نمود. تجهیزات صنعتی، تجهیزات ساخت و ساز، تجهیزات پزشکی و سخت افزار کامپیوتر همه رشد دو رقمی را نشان دادند. در سال 2013 ” استراتژی احياء اقتصادي ژاپن ” معرفي شده و ليزينگ وسیله ای شده برای ترویج فن آوری های معرفي شده كه اثرات آن در سال هاي آتی مشخص خواهد شد.
صنعت ليزينگ در تايوان همزمان بعد از ركود اقتصاد جهان در سال 2010 رشد يافت و در سال 2012 از حجم عملكرد 8/7 ميليارد دلار كه بهترين عملكرد اين كشور طي 10 سال گذشته بود برخوردار گرديد. SMEs با 89% از سهم قراردادهای ليزينگ در تايوان هنوز مهمترين بازار هدف برای ليزينگ اين كشور است.
ضريب نفوذ لیزینگ
در جدول شماره 2 ضريب نفوذ ليزينگ برای كشورهايي كه آمار قابل استناد ارائه دادهاند، محاسبه شده است. در حقیقت دو روش براي محاسبه نرخ نفوذ ليزينگ وجود دارد. روش اول محاسبه نسبت حجم ليزينگ به تشكيل سرمايه ثابت تجهيزات و ماشين آلات بوده و روش ديگر حاصل تقسيم حجم عمليات ليزينگ بر توليد ناخالص داخلی ميباشد.
شاخص اول (نرخ نفوذ سرمايهگذاري) جهت مقايسه رقابت ليزينگ براي تامين مالی سرمايهگذاري مناسبتر است. اگرچه محاسبه آن نياز به دادههاي قابل اتكايی درخصوص تشكيل سرمايه ثابت كشورها دارد. اما شاخص كلارك (GDP) قابل اتكاتر بوده و اطلاعات آن نيز براي تمامي كشورها دردسترس است. اين شاخص با بررسي ليزينگ بعنوان يكی از مهمترين فعاليتهای اقتصادی، به مقايسه رشد و بلوغ آن در كشورهاي مختلف می پردازد و همچنين مشخص ميكند در كدام مناطق، ليزينگ بعنوان ابزاری استراتژيك در سرمايهگذاري مورد استفاده قرار گرفته است. جدول شماره 5 ارقام و رتبه بندی برای هر کشور را در گروه وايت کلارک در نسبت GDP در سال 2013 را نشان می دهد.
| رتبه | کشور | حجم سالانه | درصد رشد 2012-2013 | ضریب نفوذ بازار % | نرخ نفوذ توليد ناخالص ملی 2013 |
| 1 | آمریکا | 317/8 | 8 | 22 | 1/92 |
| 2 | چین | 88/90 | 2/59- | 3/1 | 1/11 |
| 3 | آلمان | 71/31 | 0/33- | 16/6 | 2/01 |
| 4 | انگلستان | 69/79 | 12/61 | 31 | 2/67 |
| 5 | ژاپن | 67/26 | 30 | 9/8 | 1/11 |
| 6 | فرانسه | 34/31 | 2/88- | 12/5 | 1/25 |
| 7 | روسیه | 25/22 | 0/39 | N/A | 1/22 |
| 8 | سوئد | 20/82 | 2/57- | 24/4 | 3/82 |
| 9 | ایتالیا | 18/93 | 0/27- | 9/4 | 0/87 |
| 10 | کانادا | 12/47 | 8 | 32 | 0/71 |
| 11 | سوئیس | 12/22 | 7/81- | 10/6 | 2/19 |
| 12 | استرالیا | 12/14 | 9/93- | 40 | 0/88 |
| 13 | لهستان | 11/05 | 13/14 | 14/2 | 2/03 |
| 14 | کره | 9/44 | 2/87- | 8/1 | 0/79 |
| 15 | تایوان | 8/54 | 12/61 | 9/2 | 1/60 |
| 16 | دانمارک | 8/49 | 8/10 | 21/8 | 2/50 |
| 17 | نروژ | 7/88 | 3/95 | 8 | 1/73 |
| 18 | اتریش | 6/72 | 0/04 | 12/8 | 1/74 |
| 19 | هلند | 6/05 | 7/30 | 6/6 | 0/75 |
| 20 | فنلاند | 5/77 | 5/95- | 16/2 | 2/31 |
| 21 | ترکیه | 5/68 | 15/27 | 6/9 | 0/63 |
| 22 | اسپانیا | 5/68 | 6/10- | 4 | 0/39 |
| 23 | بلژیک | 5/64 | 9/90- | 8/7 | 1/13 |
| 24 | کلمبیا | 5/62 | 5/21 | N/A | 1/62 |
| 25 | آفریقا جنوبی | 4/97 | 7/50 | N/A | 1/23 |
| 26 | مکزیک | 4/73 | 23/63 | N/A | 0/4 |
| 27 | برزیل | 4/1 | 31/37- | N/A | 0/16 |
| 28 | جمهوری چک | 3/99 | 4/73 | 11/4 | 1/55 |
| 29 | آرژانتین | 3/06 | 139/03 | N/A | 0/80 |
| 30 | اسلواکی | 2/48 | 0/46- | 15/9 | 2/48 |
| 31 | شیلی | 2/48 | 11/21 | N/A | 0/96 |
| 32 | پرو | 2/24 | 7/88 | N/A | 1/21 |
| 33 | مالزی | 1/91 | 21/12 | N/A | 0/69 |
| 34 | پرتغال | 1/89 | 2/26 | 10 | 0/83 |
| 35 | رومانی | 1/64 | 11/30 | 4 | 0/78 |
| 36 | مجارستان | 1/62 | 7/10 | N/A | 1/09 |
| 37 | مراکش | 1/42 | 0/97 | 4/06- | 13/3 |
| 38 | استونی | 1/28 | 6/77- | 23/1 | 5/91 |
| 39 | اسلوونی | 1/11 | 1/36 | 16 | 2/09 |
| 40 | لتوانی | 1/06 | 17/17 | 14/09 | 2/65 |
| 41 | ایران | 0/92 | 40/36 | 5/4 | 0/24 |
| 42 | اوکراین | 0/88 | 0/72- | N/A | 0/5 |
| 43 | لتونی | 0/87 | 1/57 | 14/3 | 3/36 |
| 44 | بلغارستان | 0/79 | 10/12 | 7/9 | 1/51 |
| 45 | نیجریه | 0/68 | 112/50 | N/A | 0/24 |
| 46 | پرتوريكو | 0/60 | 9/36 | N/A | 0/58 |
| 47 | عراق | 0/44 | 53/01 | N/A | 0/15 |
| 48 | صربستان – مونته نگرو | 0/41 | 1/05- | 4/70 | 0/72 |
| 49 | نيوزيلند | 0/36 | 9- | N/A | 0/23 |
| 50 | ازبكستان | 0/31 | 36/21 | 2/80 | 0/63 |
| جمع | 883/96 |
جدول دوم – گزارش جهاني ليزينگ وايت کلارک در سال 2014
از دو معیار، اولین (نفوذ سرمایه گذاری) يك نشانه بهتری از چگونگی مقايسه لیزینگ در صحنه رقابت با دیگر اشكال تامین مالی است. علي ايحال، محاسبه نسبت نفوذ سرمایه گذاری بستگی به شناسایی آمار صحیح برای كار سرمایه گذاری دارد كه بر اين اساس مجموعه لیزینگ مي بايد با آنها سنجيده شود. نسبت گروه وايت كلارك به تولید ناخالص داخلی بعنوان یک شاخص مورد اعتماد بر مبناي يك مخرج گسترده تر است. علاوه بر اين، اطلاعات تمام کشورها بيشتر در دسترس است.
بطور كلي در سنجش ليزينگ با اشاره به فعاليت های اقتصادی در كشورهای دارای خدمات ليزينگ نسبتاً بالغ اين نسبت برجسته تر است. جايي كه ليزينگ خط مشي خود را بعنوان يك منبع تامين مالی سرمايه گذاری ارتقا می دهد.
جدول 3: حجم لیزینگ بر اساس منطقه 2013-1994 (میلیارد دلار)
| 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 |
اروپا | 133 | 140 | 1/164 | 1/196 | 5/236 | 6/239 | 272 | 2/401 | 7/336 | 4/220 | 233 | 7/302 | 314 | 6/333 |
امريكاي شمالي | 4/272 | 1/254 | 216 | 9/223 | 7/240 | 7/236 | 1/241 | 9/237 | 1/226 | 8/190 | 3/213 | 5/292 | 4/336 | 1/335 |
آسيا | 3/78 | 7/67 | 7/68 | 1/74 | 2/78 | 74 | 7/81 | 6/84 | 2/99 | 8/103 | 6/105 | 4/153 | 2/180 | 3/177 |
آمريكاي جنوبي | 1/8 | 6/5 | 3/3 | 4 | 5/7 | 9/13 | 2/19 | 4/14 | 2/54 | 2/30 | 4/25 | 5/27 | 2/13 | 18 |
استراليا/ نيوزيلند | 3/5 | 5/5 | 8/5 | 6/7 | 1/8 | 2/8 | 6/8 | 1/4 | 9/6 | 7/5 | 8/10 | 12 | 1/16 | 5/12 |
آفريقا | 9/3 | 8/3 | 7/3 | 6/5 | 1/8 | 6/9 | 1/11 | 2/11 | 6/9 | 5/6 | 4/6 | 6/8 | 2/8 | 5/7 |
جمع كل | 499 | 7/476 | 6/461 | 3/511 | 1/579 | 582 | 7/633 | 4/780 | 8/732 | 3/557 | 5/594 | 7/796 | 868 | 884 |
جدول 4: مقایسه میزان نرخ اجاره تجهیزات نفوذ بازار(%)
| 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 |
ايالات متحده | 7/31 | 31 | 1/31 | 1/31 | 9/29 | 9/26 | 7/27 | 26 | 4/16 | 1/17 | 1/17 | 21 | 22 | 22 |
ژاپن | 1/9 | 2/9 | 3/9 | 7/8 | 7/8 | 3/9 | 3/9 | 8/7 | 2/7 | 7 | 3/6 | 8/6 | 2/7 | 8/9 |
آلمان | 8/14 | 5/13 | 8/9 | 7/21 | 7/15 | 6/18 | 6/23 | 5/15 | 2/16 | 9/13 | 3/14 | 7/14 | 8/5 | 6/16 |
كره | 4/2 | 6/1 | 9/3 | 4/4 | 6/5 | 7/7 | 4/9 | – | 5/10 | 4/4 | 8/4 | 7/8 | 5/8 | 1/8 |
بريتانيا | 8/13 | 4/14 | 3/15 | 2/14 | 4/9 | 5/14 | 7/12 | 6/11 | 6/20 | 6/17 | 5/18 | 8/19 | 8/23 | 31 |
فرانسه | 2/9 | 7/13 | 9/12 | 4/15 | 9 | 7/11 | 11 | 12 | 2/12 | 1/3 | 5/10 | 1/11 | 8/12 | 5/12 |
ايتاليا | 3/12 | 4/10 | 6/8 | 6/7 | 4/11 | 1/15 | 2/15 | 4/11 | 9/16 | 10 | 1/13 | 3/12 | 10 | 4/9 |
برزيل | 4/11 | 6/7 | 6/3 | 8/3 | 7/7 | 5/13 | 9/16 | 19 | 8/23 | – | – | – | – | N/A |
كانادا | 5/22 | 22 | 2/20 | 22 | 3/23 | 9/23 | 22 | 22 | 6/19 | 14 | 1/15 | 8/20 | 8/20 | 32 |
استراليا | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 18 | 2/14 | 10 | 10 | 12 | 5/27 | 5/27 | 40 |
سوئد | 9/12 | 2/9 | 13 | 6/11 | 7/12 | 8/11 | 8/11 | 3/14 | 4/19 | 5/17 | 2/19 | 2/18 | 6/24 | 4/24 |