گزارش صنعت ليزينگ ايران در سال 1393
معرفی شركت هاي عضو كانون شركتهای ليزينگ ايران
از ميان 27 شركت عضو كانون شركتهاي ليزينگ ايران، اطلاعات عملكرد 21 شركت ليزينگ در سال 93 در دسترس بوده است. شركتهای ليزينگ ايران، صنعت و معدن، رايان سايپا، آريادانا، پارسيان، گسترش سرمايهگذاري ملی، ماشين آلات ايرانيان، جامع سينا، توسعه صنعت و تجارت توس، اقتصاد نوين، سپهر صادرات، ملت، اميد، بهمن، انصار، خودرو غدير، ماشين آلات و تجهيزات پاسارگاد، كارآفرين، شهر، دی و بازنشستگان مشرق زمين، اين 21 شركت را تشكيل ميدهند. تجزيه و تحليل آورده شده در اين گزارش بر پايه آمار عملكرد اين 21 شركت صورت گرفته است.
صنعت ليزينگ ايران در سال 93
21 شركت ليزينگ نام برده شده در سال 1393، مبلغ 104, 29 ميليارد ريال تسهيلات اعطاء نمودند. اين مبلغ در مقايسه با سال 1392 از از 180درصد افزايش برخودار بوده كه قسمتی از اين رشد بدليل ارائه اطلاعات عملكردی بيشتر، توسط اعضاي كانون بوده است. صنعت ليزينگ ايران پس از طی يك دوره روند نزولی در سال 89 با افزايش در حجم عملكرد مواجه شد. اين روند افزايشي به مدت 2 سال طول كشيد. ولي از سال 91 مجددا حجم عملكرد اين صنعت با كاهش روبرو بوده كه شيب اين كاهش در سال 92، افزايش يافته است. لكن حجم عملكرد فعاليت صنعت ليزينگ در سال 93 مجددا افزايش يافت. در نمودار شماره 1 و جدول شماره 1، روند فعاليت شركتهای ليزينگ طی سال های گذشته نشان داده شده است.
نمودار شماره 1 – روند حجم عملكرد صنعت ليزينگ ايران (93 – 1384)
جدول شماره 1- وضعيت شرکتهای لیزینگ طی سالهای گذشته
در سال 84، تنها اطلاعات عملكرد شركت ليزينگ خودروكار به اطلاعات عملكرد صنعت ليزينگ افزوده شد. بنابراين، افزايش چشمگير فعاليت در سال 84 نسبت به سال 83، بدليل افزايش تعداد اعضاء نبوده و تقريبا تمامی شركتی های ليزينگ در سال 84 افزايش شديد حجم فعاليت را نسبت به سال 83، تجربه كردند. متاسفانه اطلاعات قبل از سال 83 دردسترس نيست و می توان سال 84 به بعد را شروع دوران ركود صنعت ليزينگ دانست. اگرچه در سال 93 مجددا حجم عملكرد صنعت ليزينگ افزايش يافته و به بيشترين رقم خود در تاريخ صنعت ليزينگ ايران رسيده است، اما در مقايسه با نرخ تورم و ارزش پولی سال های 83 و 84، اين افزايش مناسب نمی باشد. مقايسه ارزش پول و تسهيلات پرداخت شده طی سال های گذشته در سال 92 و تبديل ارزش آن ها به ارزش پول سال 93، مفيد به نظر می رسد. براساس گزارشات بانك مركزی، عدد شاخص سال 93، 203.24 است. حال با تقسيم اين شاخص بر شاخص های سال هاي گذشته و ضرب آن در مبلغ تسهيلات سال مربوطه، ارزش تسهيلات ارائه شده در سال های گذشته را در سال 93 محاسبه می كنيم. در جدول شماره 2، مقايسه نرخ تورم و تسهيلات اعطايی صنعت ليزينگ آورده شده است.
جدول شماره 2 – ارزش زماني تسهيلات اعطاء شده طي سالهای گذشته در سال 93
بنابراين در صورتی كه تجزيه و تحليل مان را براساس ارزش زمانی پول درنظر بگيريم، عملكرد شركت های ليزينگ در سال 93 نسبت به سال 84 از 67 درصد كاهش برخوردار بوده است.
اين روند كاهشی را به طريقه ديگري نيز مي توان نشان داد. نرخ نفوذ ليزينگ (وايت كلارك) شاخصی جهت سنجش توسعه ليزينگ در سراسر جهان است. بطوري كه اين شاخص كه از تقسيم ارزش عملكرد ليزينگ بر توليد ناخالص داخلي حاصل می شود، در برخي از كشورهاي جهان به 6 درصد نيز می رسد. نرخ نفوذ ليزينگ (وايت كلارك) در ايران و در سال 92، 0.24% بوده است. اين رقم معادل يك بيستم بيشترين نرخ نفوذ در كشور استوني است. البته همانطوركه می دانيم نرخ نفوذ ليزينگ فرمول محاسباتی ديگری نيز دارد كه از تقسيم ليزينگ بر كل سرمايه گذاري در ماشين آلات و تجهيزات محاسبه می شود. در نمودار شماره 2 روند نرخ نفوذ ليزينگ (وايت كلارك) آورده شده است. همانطور كه مشاهده می شود نرخ نفوذ ليزينگ از تقريبا 1درصد در سال 84 به 0.24درصد در سال 91 كاهش يافته و اين در حالی است كه رشد توليد ناخالص داخلی نيز طی اين سال ها روندی كاهشی داشته است.
نمودار شماره 2 – روند نرخ نفوذ وايت كلارك/توليد ناخالص داخلی(GDP) در ايران
سهم بازار هريك از حوزه های فعاليت
حوزه خودروسواری در سال 93 با كسب 58 درصد سهم بازار بيشترين سهم را در ميان ساير حوزه های فعاليت به خود اختصاص داد. از سال 89 حوزه خودروی سواری صدرنشين جدول بوده است. حوزه خودروكار كه طي 4 سال گذشته جايگاه دوم خود را به تجهيزات صنعتی واگذار نموده بود مجددا رتبه دوم جدول را از آن خود نمود.
نمودار شماره 2 – پرتفوی صنعت ليزينگ در سال 93
برخي از حوزهها همچون شناورهاي دريايی و حمل و نقل هوايی نيز حوزههاي ثابتی براي فعاليت نبوده و فعاليت در اين حوزه ها به شركتهايی خاص منحصر ميشود. حوزه تجهيزات پزشكي نيز ديگر مطلوب به نظر نميرسد و روند كاهشی فعاليت در اين حوزه نشان از اين امر دارد.
جدول شماره 3 – رتبه بندي حوزههای فعاليت (93 – 1384)
*حوزه مسكن از سال 86 به بعد فقط شامل املاك اداری ميباشد.